Trái tim của Bụt là những ghi chép tổng hợp những bài giảng của Thiền sư Thích Nhất Hạnh trong Khóa học Phật Pháp Căn Bản tại Làng Mai, Loubes-Bernac, Pháp.
Những bài học đầu tiên khái quát lịch sử Phật Giáo từ sau khi Đức Phật nhập Niết Bàn cho tới nay, với một khoảng thời gian khá dài như vậy mà trước đây kinh điển chỉ được truyền tụng bằng miệng và hơn 400 năm sau khi Bụt nhập diệt, kinh điển mới được chép thành văn, vì vậy sẽ có những điều sai lầm do nhiều thế hệ Phật tử đã nhớ sai, hiểu sai ý của Bụt.
Chính vì điều đó nên Sư ông Làng Mai đã căn dặn chúng ta cần phải học kinh điển một cách khôn ngoan, đừng bị kẹt trong những câu chữ từ kinh điển.
Phần trọng tâm nhất của cuốn sách bàn về gốc rễ của đạo Phật xoay quanh Nhị Đế – Tứ Diệu Đế – Bát chánh đạo – Duyên khởi. Thế nào là khổ, tập, diệt, đạo và ta áp dụng và nhân ra các giáo lý đó trong cuộc sống hiện tại. Chánh kiến, chánh niệm, chánh ngữ, chánh tinh tấn.. là gì? Chúng liên quan gì đến nhau và ảnh hưởng thế nào trong cuộc sống của chính mình.
Có một ý rất hay về khổ, tập, diệt, đạo như sau: “Những lúc đau răng thì khổ và ta nghĩ không đau răng là sướng. Nhưng đến khi không đau răng ta vẫn không biết sung sướng. Con người thường sống trong quên lãng như vậy. Sống trong hạnh phúc thì không nhìn thấy hạnh phúc, và sống trong khổ đau cũng không biết đó là khổ đau. Không nhận diện được đau khổ nên ta gánh cái khổ đó suốt đời.”
Qua những bài học được ghi chép lại, Thầy Thích Nhất Hạnh còn giảng dạy về cách để chúng ta tiếp nhận kiến thức mà không bị lầm đường lạc lối theo phương pháp văn – tư – tu. Văn là tiếp nạp những kiến thức mới, Tư là tư duy, nghiền ngẫm về những kiến thức đã được học và cuối cùng là Tu, tức đem những kiến thức đã học để áp dụng vào thực tế.
Học Phật không phải để tích lũy kiến thức và thấy nặng nề mà học để có thể hiểu được những cái sai lầm, để buông bỏ và thấy lòng nhẹ nhàng hơn khi học Phật Pháp, chúng ta phải làm cách nào để giáo lý của Bụt giúp cho tâm tư ta nhẹ nhàng hơn, chứ không phải làm cho ta nặng nề thêm.
Cuốn sách gồm 24 bài học, truyền tải một khối lượng lớn kiến thức nhưng bằng cách diễn đạt mạch lạc, logic và những ví dụ minh họa lồng ghép đời thực khiến chúng ta dễ dàng hiểu và tiếp thu.
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ NHẤT
Phải học kinh điển một cách khôn ngoan
Hai cách nhìn sự thật: sự phân biệt tục đế và chân đế
Tứ tất đàn: bốn tiêu chuẩn về sự thật
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ HAI
Học phật phải thấy lòng nhẹ nhàng
Không cần chất chứa kiến thức
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ BA
Nghệ thuật nghe pháp thoại
Tứ diệu đế là phép thực tập
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ TƯ
phật pháp căn bản - bài thứ năm
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ SÁU
Tưới tẩm hạt giống chánh kiến
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ BẢY
Bát chánh đạo tương sinh tương tức
Chánh tư duy về vô thường, vô ngã
Tư duy ở trình độ xuất thế gian
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ TÁM
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ CHÍN
Chánh niệm và 51 tâm hành
Thực tập chánh niệm và chánh ngữ
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI
Chánh niệm làm sự sống có mặt
Chánh niệm làm vơi đau khổ
Chánh niệm để nhìn sâu và thấy rõ
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI MỘT
Kinh người biết sống một mình
Quán niệm thân trong thân
Rửa chén hay chép kinh trong chánh niệm
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI HAI
Tiếp xúc với sự sống nhiệm mầu
Chuyển hóa xả thọ thành lạc thọ
Chánh niệm nuôi dưỡng các phần khác của thánh đạo
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI BA
Một bài thực tập quán hơi thở
Bài thực tập tiếp tục với hơi thở chánh niệm
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI BỐN
Quán chiếu về tưởng để vượt thoát mê lầm
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI LĂM
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI SÁU
Tứ diệu đế và bát chánh đạo
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI BẢY
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI TÁM
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ MƯỜI CHÍN
Tam-ma-địa và tam-ma-bạt-đề
Áp dụng quán vô tướng trong cuộc sống
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ HAI MƯƠI
Quán không, quán vô tướng
Áp dụng ba cửa giải thoát
Các cách trình bày khác về pháp ấn
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ HAI MƯƠI MỐT
Liên hệ giữa 12 nhân duyên
Mặt tích cực của mười hai nhân duyên
Phật pháp căn bản - bài thứ hai mươi hai
Hộ trì sáu căn bằng chánh niệm
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ HAI MƯƠI BA
Quán chiếu để tự chuyển hóa
Tứ vô lượng tâm và thiền quán
Phật pháp căn bản - bài thứ hai mươi tư
Niềm tin thể hiện trong đời sống
Tam bảo là đối tượng tu học
Tu tập trong tích môn thấy được bản môn
PHẬT PHÁP CĂN BẢN - BÀI THỨ HAI MƯƠI LĂM
Phụ lục - giới bản năm giới tân tu