vu thi tuyet nhung

Hà Thành Hương Xưa Vị Cũ - Tập 1 - Ký Ức Từ Căn Bếp Phố Cổ

Hà thành hương xưa vị cũ (tập 1) được viết dưới góc nhìn và những trải nghiệm của một người phụ nữ Hà thành, vì vậy những trang viết trong cuốn sách đều gắn liền với những ký ức, kỷ niệm từ nhỏ cho tới lớn của tác giả. Nhà báo Vũ Thị Tuyết Nhung - người phụ nữ Hà Nội sống trong thời bao cấp, khó khăn, được lớn lên từ những lời dạy về nếp sống nếp ăn của người bà, người mẹ, người dì. Từ cách lựa chọn thực phẩm, cách chế biến các món ăn cho tới việc nêm nếm, thời gian nấu từng món để mỗi món ăn khi hoàn thành đều đạt được độ ngon và tạo được sự hòa quyện của các nguyên liệu.

Hà thành hương xưa vị cũ (tập 1) được tác giả lấy dữ liệu từ những điều được truyền dạy từ những người bà, người mẹ, người dì và được kế thừa, phát huy từ những người cháu, người con. Những ký ức về các món ăn cổ truyền đến từ những món ăn bình dị như cơm nắm muối vừng, hay những món ăn xuất hiện trong mâm cỗ tết Hà Nội. Ngoài các món ăn, tác giả còn nhắc đến các món uống một thời của Hà Nội và đưa ra những biến đổi trong khẩu vị của thế hệ trẻ. Tác giả gợi nhắc về phong tục làm giúp cỗ cưới của người Hà Nội, những ký ức đan xen giữa quá khứ và hiện tại.

Điều đặc biệt nhất trong Hà thành hương xưa vị cũ (tập 1) có lẽ là mỗi món ăn, món uống đều gắn liền với căn bếp phố cổ - nơi tác giả sinh ra và lớn lên; nơi có không khí ấm cúng của tình thương gia đình; có những lời dạy dỗ của người cha nghiêm ngắn và những nền nếp, quy định của người bà, người mẹ tảo tần, trọng lễ nghĩa, trọng nữ công gia chánh.

Bởi vậy mà họa sĩ - nhà nghiên cứu văn hóa Phan Cẩm Thượng đã dành những lời khen tặng trong bài bình cuối sách: “Hà thành hương xưa vị cũ không chỉ là những tản văn về kỷ niệm của một người Hà Nội, mà còn là một cuốn sách có thể tra cứu về những tập tục sinh hoạt và ẩm thực đã có nhiều biến đổi theo thời gian và phần lớn đã chìm vào quá khứ”.

Hà Thành Hương Xưa Vị Cũ - Tập 3 - Đặc Sản Bốn Phương Hội Tụ

Hà thành hương xưa vị cũ là bộ sách khảo cứu chi tiết, tỉ mỉ về các món ăn đặc trưng của mảnh đất kinh kỳ. Tập 1, Ký ức từ căn bếp phố cổ, không đơn thuần là câu chuyện chọn nguyên liệu, cách chế biến, cách bày biện, cách thưởng thức, mời mọc… mà còn là câu chuyện về nếp sống, nếp nghĩ của những bàn tay nấu nướng của người Hà Nội. Tập 2, Món ngon từ làng ra phố, tác giả đi sâu hơn vào mô tả từng món ăn gắn liền với Hà Nội xưa, đặc sản của từng vùng dường như đã bị quên lãng: bánh sấy làng Vẽ, bánh nhót làng Triều Khúc, bánh chưng Tranh Khúc, măng mực Bát Tràng... được tái hiện lại qua từng dòng hoài niệm.

Và nếu trong hai tập đầu của Hà thành hương xưa vị cũ, Vũ Thị Tuyết Nhung đưa ta đi dạo quanh “Hà Nội băm sáu phố phường” để thưởng thức ẩm thực Thăng Long - Hà Nội, thì trong Tập 3, Đặc sản bốn phương hội tụ, tác giả “xê dịch” cùng độc giả ra bốn phương, phát hiện và chia sẻ văn hóa ẩm thực từ Bắc vào Nam, từ miền biển lên miền rừng, từ làng quê đến phố thị, từ cổ đến kim, từ Tây sang Đông... thể hiện trải nghiệm sống phong phú, khẩu vị tinh tế. Không gian văn hóa ẩm thực trong Đặc sản bốn phương hội tụ mở rộng ra rất nhiều. Tập sách này là hương vị tứ phương đất nước hội tụ ở xứ Hà thành.

Ở tập 3 này, Vũ Thị Tuyết Nhung đã “mở mang bờ cõi” bằng việc nới rộng không gian văn hóa ẩm thực ra bốn phương, đưa văn hóa ẩm thực Hà Nội nhập vào văn hóa ẩm thực Việt Nam thời hiện đại, có thể kể đến như: Chuyện các o bún bò Huế ở Hà Nội, Cơm Tàu thời trước thời sau, Gỏi nhệch Nga Sơn ra phố thị…

Theo nhà nghiên cứu, phê bình Bùi Việt Thắng, “Vũ Thị Tuyết Nhung không phải là “nhà phát kiến ẩm thực”, nhưng cách viết của tác giả đã làm lên hương những cái rất bình thường, gần gũi với mọi người và khi khúc xạ qua câu chữ bỗng trở nên đậm đà, thân thương, lấp lánh. Đi tìm và làm sống lại những mùi hương của các “món” (thực nhiều hơn ẩm) có lẽ là cách viết chủ lực của Vũ Thị Tuyết Nhung trong Đặc sản bốn phương hội tụ.”

Hà thành hương xưa vị cũ (tập 2) là cuốn sách khảo cứu chi tiết, tỉ mỉ về các món ăn đặc trưng của mảnh đất kinh kỳ. Ở tập 2, tác giả đi sâu hơn vào việc mô tả từng món ăn gắn liền với người Hà Nội xưa, một số món ăn đặc sản của từng vùng dường như đã bị quên lãng như: bánh sấy làng Vẽ, bánh nhót làng Triều Khúc, bánh chưng Tranh Khúc, măng mực Bát Tràng... được tái hiện lại qua từng dòng hoài niệm của một nhà báo khao khát phục dựng lại các món đặc sản nổi tiếng một thời. Bên cạnh các món ăn, tác giả còn gợi nhắc về các loại gia vị như: mắm tép, tương Cự Đà...

Sự biến đổi trong khẩu vị của thế hệ trẻ đã khiến cho tác giả trăn trở, nhưng rồi cũng chấp nhận sự biến đổi đó bởi sự thay đổi là tất yếu.

Hà thành hương xưa vị cũ (tập 2) tác giả đã bày ra trước mắt bạn đọc một mâm cỗ sách từ các món ăn chính đến các món ăn phụ cuối thu đầu đông như xôi sắn. Các món trải rộng qua các mùa xuân, hạ, thu, đông, có thể kể đến như: canh rau sắng chùa Hương mỗi dịp mùa xuân tới, vịt dấm ghém vào mùa vịt đuổi đồng mỗi mùa hè oi nóng, cốm chiêm mùa thu và xôi xắn cuối thu đầu đông...

Hay các món ăn trong các ngày lễ hội như: bánh trứng ngỗng trong ngày tết Hàn thực mùng ba tháng Ba, cơm rượu nếp cho dịp tết Đoan ngọ mùng năm tháng Năm, cơm nếp mới trong ngày tết Cơm mới mùng mười tháng Mười...

Hà thành hương xưa vị cũ tập 2 được nới rộng hơn so với tập 1 về cả số lượng các món ăn và điểm nhìn của tác giả, các món ăn không còn chỉ giới hạn ở trong căn bếp phố cổ gắn liền với những người thân thương, mà đã là những món đặc sản của các vùng như: giò cua, giò nây Thái Bình...

Nhà nghiên cứu phê bình Phạm Xuân Nguyên đã ưu ái khen tặng cuốn sách: “Cuốn sách của Vũ Thị Tuyết Nhung như một nhà hàng mà ở đó bà chủ - người làm hàng bằng sự khéo léo, tinh tế của người phụ nữ Hà thành mời các thực khách thưởng thức những món ăn từ sang trọng, cầu kỳ đến đồng quê dân dã, từ thời ăn lấy ngon đến thời ăn lấy no, cho dẫu trong hoàn cảnh nào dù nghèo nàn hay sung túc vẫn tươm tất, ngay ngắn”.