“Luận về chiến tranh” - Tác phẩm sâu sắc và hệ thống nhất về lý thuyết quân sự trong thời kỳ cận đại của Niccolò Machiavelli.
“Luận về chiến tranh” là chuyên luận quân sự của Niccolò Machiavelli – nhà triết học chính trị và sử gia nổi bật thời Phục hưng Ý, được viết trong khoảng 1519-1520 và xuất bản năm 1521. Đây là tác phẩm duy nhất của Machiavelli về chính trị và lịch sử được in khi ông còn sống.
Tác phẩm được trình bày dưới hình thức đối thoại giữa một nhóm quý tộc và trí thức tại khu vườn Orti Oricellari – trung tâm thảo luận học thuật của Florence vào cuối thế kỷ XV, với nhân vật trung tâm là Fabrizio Colonna – một condottiere (lính đánh thuê) giàu kinh nghiệm và được xem như phát ngôn của chính Machiavelli. Ông đối thoại với Cosimo Rucellai, Zanobi Buondelmonti, Battista della Palla và Luigi Alamanni với giọng kể mở đầu ở ngôi thứ nhất, nhưng sau đó Machiavelli đã nhanh chóng rút khỏi văn bản, nhường toàn bộ vai trò thuyết giảng cho Fabrizio.
Sau đó, các cuộc đối thoại này gần như trở thành độc thoại của Fabrizio, khi ông trình bày chi tiết các vấn đề về tuyển mộ, huấn luyện, tổ chức, chiến lược và mục đích chính trị của chiến tranh. Theo đó, dưới góc nhìn của Machiavelli, chiến tranh không thể tách rời khỏi chính trị; nó là phương tiện để bảo vệ hoặc mở rộng quyền lực chính trị và nhà lãnh đạo khôn ngoan phải luôn chuẩn bị cho nó, cả trong thời bình. Ông phê phán sâu sắc giới nhân văn đương thời – những người tôn thờ văn học cổ mà bỏ qua sức mạnh quân sự. Ông nhấn mạnh: Cổ nhân cần được học hỏi không chỉ ở nghệ thuật hay đạo đức, mà ở cả chiến tranh – thứ làm nên sức mạnh quốc gia.
Trong suốt thế kỷ XVI, tác phẩm được tái bản ít nhất 21 lần, dịch sang tiếng Pháp, Anh, Đức và Latinh. Montaigne xếp Machiavelli ngang hàng với Caesar, Polybius và Commynes về hiểu biết quân sự.
Mặc dù không nổi tiếng bằng Quân vương (Il Principe), Luận về chiến tranh vẫn là một trong những tác phẩm sâu sắc và hệ thống nhất về lý thuyết quân sự trong thời kỳ cận đại. Bởi nó có sự kết hợp giữa tinh thần cổ điển với nhu cầu thực tiễn của nhà nước Phục hưng, mang đến một cái nhìn táo bạo, sắc sảo và đầy tính chiến lược về vai trò của chiến tranh trong chính trị.
Tranh trên bìa sách là Bức tranh "Bitwa pod Grunwaldem" (1878) của họa sĩ Jan Matejko.
Sách dành cho các bạn độc giả yêu thích và mong muốn tìm hiểu về lịch sử phương Tây, nghiên cứu về quân sự, vũ khí, chiến tranh.
TRÍCH ĐOẠN/ CÂU QUOTE HAY/ ĐÁNH GIÁ
“Một điều duy nhất tôi muốn nhắc lại là ngài đừng bao giờ tổ chức một đội quân mà những người lính ở tuyến đầu không có được sự hỗ trợ từ những người ở tuyến sau, vì ai phạm phải sai lầm này sẽ làm vô hiệu hóa phần lớn quân đội, và nếu bất kỳ sức mạnh nào bị loại bỏ, tất cả sẽ không thể chiến thắng.”
“Nếu ngài muốn tránh việc ai đó bênh vực cho kẻ phạm tội, phương pháp tốt nhất là biến chính họ thành người thi hành án. Bởi vì nếu để người khác thi hành án, người ta dễ cảm thấy thương hại cho kẻ tội đồ; nhưng khi chính họ phải ra tay trừng phạt, thì mong muốn giữ kỷ cương sẽ thắng thế tình cảm riêng tư. Vì vậy, nếu ngài muốn một cộng đồng không nuông chiều và bao che những kẻ sai trái, biện pháp tốt nhất là để chính họ làm người phán xét và thi hành án.”
“Một điều hết sức quan trọng là phải tránh dồn kẻ thù vào tình thế tuyệt vọng, vì khi không còn đường thoát, chúng có thể trở nên liều lĩnh và nguy hiểm. Caesar đã rất cẩn trọng trong điều này khi đối đầu với tộc người German, ông không chặn đường thoát của họ, vì biết rằng nếu họ không còn lối lui, thì sự tuyệt vọng sẽ biến họ thành những chiến binh dữ tợn hơn bình thường. Ông thà vất vả truy đuổi khi họ tháo chạy, còn hơn phải chiến đấu với một đội quân ‘quyết tử’.”
Niccolò Machiavelli (1469-1527)
Sinh tại thành phố Florence, Ý, được xem là sáng tổ của khoa học chính trị hiện đại. Ông phụng sự nền cộng hòa Florence, đảm nhận vị trí quan trọng trong ngoại giao và quân sự.
- Quân vương (Il Principe)
- Luận về chiến tranh (Dell’arte della guerra)
