luong hanh

Lệ Chi Viên

Vụ án Lệ Chi Viên, tức Vụ án Vườn Vải, là một vụ án oan nổi tiếng thời Lê Sơ. Qua vụ án này, quan Đại thần Hành khiển Nguyễn Trãi và vợ là Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ bị triều đình Lê Sơ kết tội giết vua Lê Thái Tông, bắt tội chém đầu đến ba họ nhà Nguyễn Trãi.

Đến năm 1464, thời vua Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi được minh oan. Người con còn sống sót duy nhất của ông là Nguyễn Anh Vũ được cất làm quan huyện. Bản thân ông được trao tặng tước hiệu.

Trong tiểu thuyết lịch sử ‘Lệ Chi Viên’ của tác giả Lương Hạnh, còn một nhân vật khác sống sót, người chứng kiến và thấu cảm nỗi đau tận cùng từ vụ án oan. Đó là cô bé Đào.

“… Người đời sau kể lại rằng, khi vua Lê Thánh Tông đã trưởng thành, trong một lần cơ duyên gặp gỡ, cô bé Đào năm nào được diện kiến long nhan bỗng dưng nói được. Từ đó trở đi, nàng trở thành chính thất của nhà vua mà sau này là Trường Lạc Hoàng hậu. Câu chuyện của cha nàng - Nguyễn Trãi vẫn còn là một dấu hỏi lớn, kể cả khi chồng nàng - vua Thánh Tông đã giải oan tình năm xưa.

Lớp bụi thời gian đã phủ lên quá khứ, dù cố gắng đến đâu cũng khó lòng phủi sạch. Ngọn nguồn, căn cơ của dĩ vãng hậu thế chỉ có thể tìm lời giải mã mà chẳng thể nào phán xét. Lệ Chi Viên luôn là nỗi đau, nỗi nhức nhối của lịch sử, để người ta phải ngẫm ngợi và mãi mãi lưu truyền…”

Trần Khát Chân

“… Khi sắp bị đưa ra xử tử, Khát Chân được Lê Quý Ly ban cho một ân huệ. Chàng được chọn cái chết nhẹ nhàng nhất, thay vì bị chém rồi bêu đầu ở bốn phía kinh thành như những đồng đảng khác. Quý Ly ban cho chàng một dải lụa đào. Và Đốn Sơn trở thành nơi lặng nghe những hơi thở cuối cùng của bậc đại tướng. Trần tướng mông lung nghĩ đến mối hận vì chuyện bại lộ mà lỡ mất thiên cơ, còn kéo theo ba trăm bảy mươi người cũng lâm vào cảnh đầu rơi máu chảy. Rồi mẹ cha, con cái, họ hà số người bị tàn sát sẽ còn hơn thế nữa. Sinh linh lầm than, người Đại Việt lại tự hại nhau, liệu có khác gì nồi da nấu thịt. Chàng lên núi Đốn Sơn, thét lên ba tiếng: “Ta hậ” trong vô vàn uất ức, rồi thổ ra một vũng máu và lịm ngất đi. Hôm đó là một chiều buồn thê lương, mây tà tà bay ngang đỉnh núi, màu trắng lạnh không khác gì màu khăn tang, tiễn đưa một danh tướng về với đất mẹ…”

VẬN NƯỚC

Khúc khải hoàn thành Gia Định

 Cuốn tiểu thuyết lịch sử Vận nước của tác giả Lương Hạnh gồm mười lăm chương đã tái hiện lại trận chiến lịch sử chống giặc Xiêm - Nguyễn của quân đội Tây Sơn, mà khâu quyết định là trận Rạch Gầm - Xoài Mút đã đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên thành một phong trào dân tộc làm nhiệm vụ chống giặc ngoại xâm, bảo vệ lãnh thổ và chủ quyền vùng đất cực Nam của đất nước.

Mảnh đất Gia Định là tấm khiên chắn vững chãi cho mặt Nam, vì thế quân Xiêm - Nguyễn luôn muốn lăm le chiếm cứ để mở rộng biên cương, bờ cõi. Xuyên suốt mười lăm chương, tác giả đã dẫn dắt bạn đọc từ những ngày đầu khi quân ta nhận được tin báo đến những ngày chuẩn bị lực lượng, rồi những ngày quân ta chiến đấu với quân Xiêm - Ánh dưới sự chỉ huy của Long Nhương Nguyễn Huệ.

Dưới tài chỉ huy và chiến thuật phục kích của Huệ tướng, liên quân Xiêm - Nguyễn đã tan rã hoàn toàn, Nguyễn Ánh tìm đường tháo chạy, mảnh đất Gia Định được bảo toàn, lá cờ ngoại quốc không còn hung hăng bay trên bầu trời nước Việt được nữa. Chiến thắng của quân đội Tây Sơn không chỉ bởi tài dụng binh của Huệ tướng, Phò mã Trương Văn Đa mà còn có sự góp công của những con người nhỏ bé sẵn sàng hy sinh vì vận mệnh dân tộc như: anh em Lê Hối, Lê Xuân Giác; hay hai liệt nữ Như Lan, Như Ngọc...