Cuốn sách "Chữ và người, 400 năm..." của nhà văn Hoàng Minh Tường không chỉ là một cuốn tiểu thuyết lịch sử, mà còn là một bản anh hùng ca thiêng liêng về tiếng Việt, ngôn ngữ đã làm say đắm biết bao thế hệ. Tác phẩm đưa chúng ta ngược dòng thời gian về Đàng Trong thế kỷ 17, nơi một thứ chữ viết kỳ diệu được khai sinh từ lòng trân trọng vô bờ dành cho tiếng nói dân tộc.
Hành trình kỳ diệu của chữ và người
Cuốn sách kể lại cuộc gặp gỡ định mệnh giữa ngôn ngữ Việt phong phú, giàu âm sắc và hệ thống chữ Latinh đơn giản. Nhân vật chính, giáo sĩ người Bồ Đào Nha Francisco de Pina, đã bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của tiếng Việt ngay khi đặt chân đến Đại Chiêm (Hội An). Ông đã nhận ra vẻ đẹp trong sáng và sức biểu cảm của nó và bắt đầu công cuộc phiên âm tiếng Việt bằng các ký tự Latinh.
Hành trình này không chỉ là một công việc học thuật đơn thuần mà còn là sự kết nối đầy cảm xúc giữa những con người ở hai nền văn hóa khác nhau. Đó là mối quan hệ giữa Pina và người học trò thông minh Bento Thiện, người thầy về ngôn ngữ Việt của ông; là sự hỗ trợ của nhà thông thái Đào Duy Từ và lòng tin của Vương Thái phi Minh Đức cùng Công nữ Ngọc Vạn. Họ đã cùng nhau thắp lên ngọn lửa của chữ viết, một di sản văn hóa vô giá của dân tộc Việt.
Tác phẩm không chỉ tập trung vào công việc của các giáo sĩ mà còn đan xen những sự kiện và số phận của nhiều nhân vật lịch sử khác nhau, từ đó phác họa một bức tranh toàn cảnh về xã hội Đại Việt lúc bấy giờ. Đó là câu chuyện tình yêu đầy trắc trở giữa Nguyễn Phúc Kỳ và tiểu thư Tống Thị Toại, hay cuộc hôn nhân chính trị đầy hi sinh của công nữ Ngọc Vạn với vua Chân Lạp. Những tuyến nhân vật này không chỉ làm phong phú thêm nội dung mà còn làm nổi bật những biến động lịch sử, những âm mưu tranh quyền đoạt vị và sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ giữa Đông và Tây.
Tôn vinh tiếng Việt: Từ vẻ đẹp âm thanh đến di sản văn hóa
Trong tác phẩm, tiếng Việt hiện lên như một nhân vật chính đầy sức sống. Nhà văn Hoàng Minh Tường đã cho thấy, tiếng Việt không chỉ là một công cụ để giao tiếp mà còn là một kho báu văn hóa, một dòng chảy của lịch sử và tinh thần dân tộc.
"Chữ và người, 400 năm..." là một lời nhắc nhở rằng, chữ Quốc ngữ không chỉ là kết quả của một công trình nghiên cứu, mà là kết tinh của lòng trân trọng và tình yêu mãnh liệt dành cho tiếng nói cha ông. Cuốn sách giúp chúng ta nhận ra rằng mỗi nét chữ, mỗi dấu câu đều mang trong mình hơi thở của lịch sử, của sự hy sinh và tận tâm.
Đây là một tác phẩm dành cho những ai muốn khám phá nguồn gốc thiêng liêng của chữ viết dân tộc và cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của tiếng Việt, để mỗi lần đọc, ta lại thêm yêu và tự hào về ngôn ngữ của mình.
